Vremeplov: Kralj Aleksandar Karađorđević pre 83 godine u Prokuplju

Malo se zna, a još manje pominje da je Kralj Aleksandar Karađorđević pre 83 godine, svoj poslednji javni nastup imao u Prokuplju, prilikom osveštavanja spomenika palim Topličanima u ratovima 1912-1918.

Tog 9. septembra 1934. Kralj Aleksandar je u pratnji Vojvode Koste Milovanovića-Pećanca, arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog Varnave, predsednika Vlade kraljevine Jugoslavije Nikole Uzunovića i mnogih drugih državnih zvaničnika i uglednih zvanica došao u Prokuplje, u centar okruga Topličkog, da oda počast i pokloni se stradalim Topličanima u ratovima od 1912 do 1918. i tom prilikom otkrije spomenik palim Topličanima u ratovima 1912-1918.

Prema raznim spisima smatra se da je to bio jedan od najvećih događaja u ondašnjoj državi. Kaže se da je tom događaju prisustvovalo preko 40.000 ljudi.

Nakon liturgije u crkvi svetog Prokopija, koja je u to vreme obeležavala hiljadugodišnjicu svog postojanja, Kralj i zvaničnici praćeni ovacijama prisutnih građana uputili su se u centar grada da otkriju spomenik hrabrim Topličanima.

Povodom ovog događaja Politika je detaljno izveštavala, pa je tako i prenela govor Kralja Aleksandra:

„Šumadijska Srbija, niknuvši iz Karađorđevog ustanka, stvorila je svojom krvlju i slobodnu Toplicu. A nova Toplica, dostojna postojbina Toplice Milana i Kosančić Ivana, starog Jug-Bogdana i njegovih devet Jugovića, osvetlila je obraz i sebi i svojoj zemlji kada je kucnuo sudnji čas da se i druga neoslobođena braća oslobađaju. Njen Drugi puk, legendarni Gvozdeni puk, proneo je njeno ime daleko i blistavo, to i ovom prilikom ističem kao vaš vrhovni komandant. Sve će to pokolenjima pričati ovaj spomenik. A strancima reći će još i to da protiv svakog zavojevanja koje ide preko nacionalnih i etnografskih granica, duša naroda daje otpor vazda i u svim prilikama…”

Mnogi istoričari tvrde da je u Prokuplju bio planiran atentat na Kralja, koji se nažalost dogodio posle mesec dana u Marseju, ali da je zbog dobrog obezbeđenja i velike gužve bilo nemoguće da se Kralju dogodi bilo šta loše.

Danas se Toplica i Topličani bez razloga zaboravljaju, a mnogo su žrtava i stradanja podneli i dali za srpsku državnost. Pokušava se da se istorijska značajno i doprinos Toplice gurnu pod tepih, ali se nadam da će doći vreme kada će Toplica zasijati punim sjajem i Topličani dobiti svoje mesto na slavnoj istorijskoj polici slavne srpske istorije.

Ne smemo zaboraviti svoju istoriju, kako se greške koje smo činili u prošlosti ne bi ponovile u budućnosti.

(Autor: Nikola Dragović)