Ovih dana iz štampe su se pojavila dva nova izdanja Radoljuba Gligorijevića, novinara i publiciste iz Kuršumlije. Reč je o naslovima ”Svitanja i zalasci” i ”Nemanjine Bele Crkve u zapisima reportera”.
U prvoj knjizi se nalazi više od 160 tekstova. Kao prilog objavljene su legende o nazivu kuršumlijskih sela i prikazi dosad objavljenih radova. U ”Svitanjima i zalascima” publikovano je 75 reportaža o običnim neobičnim ljudima u oblasti Toplice i Kosanice. Čitaoci mogu pronaći zanimljive priče o stogodišnjacima, usamljenim, zaboravljenim i otuđenim gorštacima u zabitim potkopaoničkim selima, zatim kazivanja potomaka o svojim precima, svetim ratnicima, o običajima, verovanjima, tradiciji i nasleđu naroda ovog kraja, čuvanju imenoslova, obnovi bogomolja, utrnulim ognjištima, zapustelim selima, legendama, tragovima i stranicama prošlošću Kuršumlije ispisanim.
”Svitanja i zalasci” sadrže i spisak učesnika ratova od 1912-1918. godine sa područja ondašnje opštine varošice Kuršumlija. Rečju, oba dela su svojevrsni vremeplov, dokumentarne knjige, svedočanstvo jednog vremena i ovog kraja tokom minulih bezmalo pet decenija, pošto su u njima nalaze najznačajnije informacije o ljudima i događajima toga doba, kada se živelo u drugačijim društvenim uslovima, sa više osmeha, nade i snova, kada su u ovoj topličkoj varoši podignuta čitava naselja, nicale fabrike u kojima je dohodak sticalo oko 6.000 zaposlenih, tačnije svaki drugi stanovnik ovog kraja, prirodnim bogatstvima nadarovanog, bio je uposlen.
– Istražujući prošlost Kuršumlije, došao sam do podatka da se u vojničkom utvrđenju Ad Fines (krajište, krajnja stanica, na kraju, na granici, ondašnjih provincija Dalmacije i Mezije), kako se Kuršumlija zvala u doba starih Rimljana, nalazilo 12.000 rimskih vojnika, koliko ova toplička varoš, po poslednjem popisu, ima stanovnika. Kad je isluženim vojnicima i zapovednicima legija dodeljivana zemlja i dozvoljeno im da zasnuju porodicu, nastalo je naselje, kaže Gligorijević.
Pažnju privlači i podatak da su se u doba Nemanjića sa hrama Svetog Nikole, prve Nemanjine zadužbine, oglašavala zlatna zvona, izlivena najverovatnije u livnicama u selu Mrče, kod Kuršumlije (na Kopaoniku je dosad rekognoscirano 11.830 starih rudarskih radova i najmanje 215 srednjevekovnih topionica), zatim o vlaškim nomadima, o tome kako je starica Vasilija 1917. godine spasila zaselak Delići od stradanja u pogromu nejači sela Mrče, o kuršumlijskim meteorolozima koji nebo osmatraju 120 godina, o Društvu srpsko-francuskog prijateljstva u Kuršumliji, o tome kako je Kuršumlijčanin Obrad Luković, koji se, za vreme Drugog svetskog rata, nalazio u nemačkom ropstvu, pešice došao do rodne Kuršumlije…
