Narodni muzej Toplice ove godine radi na realizaciji projekta „Rekognosciranje opštine Blace“, koji je podržalo Ministarstvo kulture.
“U opštini Žitorađa prošle godine smo obišli 30 sela, a u opštini Blace, od 6. novembra, kada smo krenuli u rekognosciranje 13, a treba da obiđemo još 39 sela. Naš zadatak je da prilikom istraživanja između ostalog obiđemo i crkve, prikupimo što više informacija o arheološkim lokalitetima, naseljavanju stanovništva, o poginulima u dva svetska rata”, rekao je rukovodilac ovog projekta istoričar Darko Žarić i dodao da u njemu učestvuju još i istoričar Maja Dimić, arheolog Sanja Crnobrnja Krasić i istoričar umetnosti Dragan Popović.
Kako je naveo do sada, sela u opštini Blace nisu, ili su vrlo retko istraživana, a tome u prilog govori i to da samo Draganja i Gornja Jošanica imaju monografiju.
“Iza sela Pridvorice kod brane, obišli smo utvrđenje, odnosno ostatke utvrđenja iz ranog srednjeg veka, koji je u narodu poznat kao Kurvin grad, uzeli smo podatke o četovođi Topličkog ustanka, komandantu Vučku Pantiću iz Suvog Dola, koji je u Gvozdenom puku za vreme Balkanskih ratova bio narednik. Dala nam ih je njegova unuka koja živi u Blacu”, istakao je Žarić.
Ono što je takođe značajno, a što su otkrili u okviru pomenutog projekta, jeste i da se u Blacu u crkvi presvete Bogorodice, nalazi ikonostas poznatog ruskog slikara Andreja Bicenka, čije se ikone nalaze i u crkvi Svetog Prokopija.
“Još jednu zanimljivost smo zabeležili na seoskom groblju u Pretrešnji. Tamo smo naišli na grob profesora istorije glavnog grada Mongolije Manbaloka Luvsam Gamba, koji je tu sahranjen (1928.- 2006.), jer je tast Zorana Ristića iz ovog sela. Naišli smo i na desetine spomenika, pripadnika Gvozdenog puka, gde smo došli do određenih podataka i fotografija, koje ću iskoristiti za monografiju o Gvozdenom puku za drugo izdanje”, naglasio je muzejski savetnik, istoričar u Narodnom muzeju Toplice Darko Žarić.
On je podvukao da po završetku projekta „Rekognosciranje opštine Blace“, Narodni muzej Toplice, u saradnji sa opštinom Blace, planira da obezbedi štampanje monografije o selima na kojima su rađena istraživanja.
