U selima Štava, Mrče i okolnim naseljima, zabačenim u vrletima šumovitog Kopaonika, prema predanju, sklonio se najveći broj preživelih srpskih viteza. Oni su ovde, u skrovitom predelu, bojeći se turske odmazde, proveli ostatak života. Tu su živeli i sahranjivani u zajedničkoj grobnici.
Prilikom istraživanja nekropole hrama Svetog Mine u Štavi, ”uz jugo-istočni i severo-istočni ugao oltarske apside otkrivene su dve jame u kojima je sahranjena veća gomila ljudskih kostiju” – navodi Bojana Deljanin iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu, koja je 1977, 1978. i 1979. godine rukovodila arheološkim radovima na istraživanju nekropole, koja još uvek nije u celosti ispitana.
Nisu li ove dve masovne grobnice u neposrednoj blizini svetinje u Štavi one o kojima govori narodno predanje?
Na spoljašnjem zidu, na severnoj strani Štavskog hrama, nalazi se uklesan crtež devojke na čije ruke sleću dva sokola, noseći vodu za napajanje ranjenih junaka.
Ovu dekoraciju na crkvi Svetog Mine meštani vezuju za boravak preživelih viteza sa Kosova polja, koji su ovde, posle najveće srpske tragedije 1389. godine, bojeći se odmazde Turaka, našli utočište, ostajući u ovoj zabiti do kraja svoga života.
(Autor: Radoljub Gligorijević, izvodi iz knjuge “U prestonici vojvode Mrkše” koju možete poručiti na br telefona: 027 383 – 469)
Pročitajte još i:
Zakopane tajne Marine kule kod Kuršumlije
Iz istorije Kuršumlije: Kraljevski dvorci u kuršumlijskom kraju
Iz istorije Kuršumlije: Kako je nastao Ad Fines – Današnja Kuršumlija
